Havva’dan önce yaratılan ilk kadın: Lilith

İslamiyet’te ve bilinen birçok dini inanışta yaratılan ilk kadının Âdem’in kaburga kemiğinden dünyaya getirilen Havva olduğuna inanılır.
Ancak bazı Hıristiyanlık ve Musevilik inanışlarında bu böyle değildir. Tevrat'ın ilk bölümü olan Yaradılış bölümünün 1. Bab'ında Âdem ile beraber bir dişi yaratıldığı, 2. Bölümde ise Âdem'in kaburga kemiğinden bir dişi yaratıldığı yazılıdır.
Tevrat'ta açıkça yer almamasına rağmen; birçok Musevi dini kaynağı 2. Bölümde sözü geçen dişinin Âdem'in 2. karısı olduğu, birinci bölümdekinin ise ilk karısı olan Lilith olduğuna inanırlar.
Bu inanışa göre Âdem ve Lilith aynı zamanda ve eşit şartlarda yaratılmışlardır. Ancak Âdem’in bunun böyle olmadığını, kendisinin erkek olarak üstün olduğunu Lilith’e sürekli olarak hissettirmesi üzerine Lilith isyan eder. Kimi inanışlara göre Lilith’in cennetten kaçtığı, kimilerine göre de cennetten kovulduğu rivayet edilir. Yine kimi inanışlara göre Âdem’in yalnızlık acısı çekmesi ve Tanrı’ya yalvarması sonucu, Tanrı eşit şartları gözetmeksizin Âdem’in kaburga kemiğinden Havva’yı yaratır. Böylece Âdem’in bir erkek olarak üstünlüğü sağlanır. Havva ise bu durumdan dolayı boyun eğmek durumundadır.
Tarih’in ilk feminist isyanı da böylece Lilith’le başlar. Lilith yasak meyveyi yiyen Âdem ve Havva’nın dünyaya bir çocuk getirmeleri üzerine bundan sonra doğacak her çocuğu öldürmeye yemin eder.
İlk feminist Lilith, böylece muazzam bir ifrite dönüşür. Kadının şeytan olduğuna dair ilk fikirler Lilith’le tohumlanır. Birçok sanat eserinde ve dini kitapta kızıl saçlı ve harikulade bir güzellikte olduğu tasvir edilen Lilith, orta çağda kızıl saçlı kadınların yakılmasına sebep olacak hikâyenin de başkahramanıdır. Ünlü Fransız sembolist şair, Charles Baudelaire’in de şeytan kadın tasvirlerinin sebebinin yine Lilith efsanesi olduğu iddia edilebilir.
Lilith bundan sonra, hatta günümüze kadar çocuk ölümleri ve loğusa hastalıklarına sebep olmasıyla ün salar. Erkekleri baştan çıkaran kadınların içlerinde Lilith’in ruhunu taşıdıklarına inanılır. Lilith geceleri erkeklerin rüyalarına girer, erkek düşmanı kadınların akıllarını çeler.
Günümüzde bazı Museviler arasında bir adet olarak, Lohusa kadın akşamları evde yalnız bırakılmaz ve akşamları çamaşır ipinde çocuk bezi bırakılmaz, çünkü bunları gören Lilith'in o evde çocuk olduğunu anlamasından endişe edilir.
Bunlar Lilith hakkında bildiğim genel rivayetler. Ama bu ilginç efsaneye dair daha ayrıntılı bilgi edinmeniz için aşağıda verdiğim linklere göz atmanızı öneririm.

http://www.ilyayayinevi.com.tr/wg/index.php?option=com_content&task=view&id=82&Itemid=40

http://www.toplumdusmani.net/modules/wfsection/article.php?articleid=1115

Kaynakça: Focus Dergisi (Ocak, 2004)
http://tr.wikipedia.org/